در این تحقیق با انجام آزمایش های گلخانه ای اثرمایه زنی قارچهای میکوریز و سیکولار -آربوسکولار (VAM) روی رشد گیاه  Poa bulbosa  مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور چهار تیمار خاک سترون مایه زنی نشده (شاهد)، خاک سترون مایه زنی شده، خاک غیرسترون مایه زنی نشده (خاک مرتع) و خاک غیرسترون مایه زنی شده استفاده گردید. مایه، سوسپانسیونی از ریشه های آلوده گیاه Poa بود (میزان آلودگی آنها حدود 30% برآورد شد). پس از گذشت سه ماه گیاهان برداشت شده و رشد آنها مقایسه گردید.نتایج به دست آمده نشان داد که گیاهان مایه زنی شده در اکثر شاخص های اندازه گیری در سطح 5% تفاوت معنی داری با گیاهان مایه زنی نشده داشتند. میزان فسفر موجود در اندام هوایی گیاهان مایه زنی شده بیشتر از گیاهان مایه زنی نشده بود. همچنین میزان فسفر قابل جذب در خاک گیاهان میکوریزه نسبت به گیاهان غیرمیکوریزه در سطح پایین تری قرار داشت. در نتیجه استخراج هاگهای موجود در خاک تیمار سترون مایه زنی شده، سه گونه از جنس Glomus به عنوان همزیست دایمی با گیاه پوآ تشخیص داده شدند.

به منظور بررسی اثر قارچ های میکوریز وسیکولار- آربوسکولار (VA) فسفر و تنش خشکی بر کارآیی جذب عناصر غذایی در گیاه گندم، سه عامل قارچ (در دو سطح، کاربرد و عدم کاربرد آن)، فسفر در سه سطح 6 و 12 گرم P2O5 در متر مربع) و آبیاری (از مرحله ظهور سنبله در پنج سطح 55.1، 46.2، 36.1، 24.8 و 10.5 میلی متر آب در هر دور آبیاری) بر اساس روش هنکس و همکاران (Hanks et al., 1980) در 3 تکرار بر روی گندم مهدوی بررسی گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده، کاربرد قارچ سبب افزایش کارآیی جذب فسفر و پتاسیم گردید و اثر فسفر نیز بر صفات مذکور در سطح 1 درصد معنی دار بود. بین کاربرد و عدم کاربرد قارچ از نظر کارآیی جذب ازت تفاوت معنی داری وجود نداشت. در حالی که سطوح مختلف فسفر از لحاظ این صفت اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین اثر متقابل سه گانه قارچ، فسفر و آبیاری بر روی کارآیی جذب فسفر مشخص نمود که در گیاه گندم همزیست با قارچ میکوریز VA در شرایطی که 46.2 میلی متر آب در هر دور آبیاری بدون مصرف فسفر در نظر گرفته شد، بیشترین کارآیی جذب فسفر (428.7 گرم فسفر جذب شده به ازای هر کیلوگرم فسفر قابل جذب خاک) مشاهده گردید. در حالی که در گیاه گندم غیر همزیست، بالاترین میزان این صفت (295 گرم فسفر جذب شده به ازای هر کیلوگرم فسفر قابل جذب خاک) ناشی از مصرف 55.1 میلی متر آب در هر دور آبیاری و 6 گرم P2O5 در متر مربع بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که قارچ میکوریز VA در افزایش کارآیی جذب فسفر گیاه به خصوص در شرایط فسفر پایین خاک بسیار حایز اهمیت می باشد.

این تحقیق به منظور بررسی و شناسایی گونه های فندومیکوریز (VAM) برخی گیاهان زراعی (گندم، یونجه، جو، پیاز، لوبیا، گوجه فرنگی، توت فرنگی نمونه گلخانه ای) اطراف شهر مشهد واقع در شمال شرقی ایران در طی یک سال انجام گرفت. گونه های اندومیکوریزی موجود در ریزوسفر این گیاهان با استفاده از روش غربال تر جداسازی شد. در این بررسی 13 گونه قارچ متعلق به 6 جنس قارچ میکوریز آرباسکولی شناسایی شد.(قارچهای علامت گذاری شده برای اولین بار از خراسان گزارش می شود.) این گونه ها عبارتند از:Gloms constrictum، G.etunicatum ، G. fasciculatum،G.geosporum ، G.macrocarpum، G.mosseae، G.tortuosum، G.cf.albidum، Sclerocystis sinuosa، Acaulospora gerdemannii، Entrophospora infrequens، Gigaspora، Scutellispora calospora.

برای شناسایی قارچ های میکوریز آربوسکولار، مزارع گندم استان گلستان در سال های 1384-1383 مورد بازدید قرار گرفتند و توده ریشه آن ها جمع آوری شد. پس از جداسازی و مطالعه هاگ های قارچ های موجود در نمونه ها و رنگ آمیزی ریشه ها، 19 قارچ میکوریز آربوسکولار، به اسامی زیر شناسایی شدند:Entrophospora infrequens, Glomus caledonium, G. clarum, G. constrictum, G. deserticola, G. eburneum, G. etunicatum, G. geosporum, G. gibbosum, G. globiferum, G. intraradices, G. microcarpum, G. mosseae, G. multiforum, G. rubiforme, G. sinuosum, Paraglomus occultum, Scutellospora calospora and S. dipurpurascens.تنوع این قارچ ها در نمونه ها (1-) 4 (-7) و G. mosseae با فراوانی 91% گونه غالب بود. قارچ های G. eburneum، G. globiferum و S. calospora برای اولین بار از ایران گزارش می شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

گونه های گلوموس از شایعترین قارچهای آبوسکولار همزیست ریشه گیاهان زراعی و درختان میوه می باشند. این قارچها به جذب بیشتر آب و عناصر غذایی و در نتیجه افزایش رشد و محصول گیاهان کمک می کنند. به منظور جمع آوری و شناسایی این قارچها از ریشه و خاک مزارع گندم، جو، ذرت، سورگوم و چند باغ عناب در استانهای خراسان، سمنان، تهران و خوزستان نمونه برداری به عمل آمد و گونه های گلوموس همزیست ریشه آنها در کشت های تله و خالص گلدانی مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفتند. در آنها 5 گونه گلوموس به اسامی Glomus claroideum )در 11٪ نمونه ها(، G.dominikii*،G.coronatum* ،G. clarum  )هر یک در 1% نمونه ها( و G.etunicatum )در2% نمونه ها( شناسایی گردیدند که همگی برای میکوفلور ایران جدید هستند و 2 گونه مشخص شده با ستاره (*) برای آسیا هم جدید می باشند ویژگیهای ریخت شناسی، آرایه بندی، زیستگاه، زمان رشد و مناطق انتشار این قارچ ها بیان شده است.

قارچ های میکوریز آربوسکولار با تعداد زیادی از گیاهان از جمله نیشکر (Saccharum officinarum) رابطه همزیستی داشته و اثرات قابل توجهی در رشد و نمو گیاهان دارند. این قارچها متعلق به رده Glomeromycetes از شاخه Glomeromycota هستند. با توجه به اهمیت اقتصادی نیشکر در ایران، تحقیق حاضر به منظور شناسایی قارچ های میکوریز آربوسکولار همزیست ریشه نیشکر در استانهای خوزستان و مازندران و در طی سالهای 1381-1383 انجام گرفت. برای این منظور شصت و یک نمونه خاک و ریشه از مزارع نیشکر جمع آوری و جهت تکثیر این قارچ ها از گیاه ذرت به عنوان تله استفاده شد. اسپورها با روش الک کردن سوسپانسیون آب و خاک و سپس سانتریفیوژ در محلول سوکروز 55 درصد جداسازی شدند. شناسایی گونه ها بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی و مرفومتری اسپور و ریسه متصل به اسپور انجام گرفت. گونه های Glomusam bisporum؛ G.lamellosum؛ و G. luteum با توصیف های ارایه شده برای اولین بار از ایران گزارش می شوند.

این تحقیق به منظور شناسایی، بررسی فراوانی جمعیت اسپوری، الگوی پراکنش، تعیین شاخص های کلنیزاسیون و تنوع مورفولوژیک گونه های قارچ های میکوریز آربوسکولار همراه جو (Hordeum vulgare) در منطقه دامغان صورت پذیرفت. نمونه برداری در ماه های خرداد، تیر و مرداد سال 1387 از مزارع جو واقع در شهرستان دامغان و حومه آن انجام شد. محل های نمونه برداری به 7 ناحیه تقسیم بندی شدند و 44 نمونه مرکب خاک از این مناطق جمع آوری گردید. اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار در تمام نمونه های جمع آوری شده از مزارع جو در منطقه دامغان یافت شدند. جمعیت اسپورها صرف نظر از گونه قارچی بین 72 تا 840 عدد در 35 گرم خاک خشک تخمین زده شد. بیشترین میانگین جمعیت اسپوری مربوط به حومه جنوبی شهرستان دامغان با میانگین 349.73 اسپور بود و پس از آن به ترتیب، حومه های شمالی، جنوب شرقی، شمال شرقی، غربی، شرقی و شمال غربی قرار داشتند.فراوانی میکوریزایی (F%) در تمامی مناطق نمونه برداری به استثناء منطقه 3 (97.5 درصد)، 100 درصد تعیین گردید. میزان تراکم میکوریزایی (M%) از 24.06 درصد در منطقه 7 تا 69.2 درصد در منطقه 5 متغیر بود.غنای گونه ای قارچ های میکوریز آربوسکولار، 7 گونه در منطقه 5 و 12 گونه در منطقه  6ارزیابی شد. در این مطالعه، 16 گونه قارچ میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر جو منطقه دامغان مورد شناسایی قرار گرفت که 13 گونه به جنس Glomus تعلق داشتند و در هر یک از جنس های Acaulospora، Pacispora و Scutellospora تنها یک گونه تشخیص داده شد. در این بررسی، جنس Glomus به عنوان جنس غالب قارچ های میکوریز آربوسکولار در منطقه دامغان معرفی گردید. دو گونه G. corymbiforme و G. trimurales برای نخستین بار از فلور قارچی ایران گزارش شدند. بیشترین فراوانی نسبی مربوط به گونهG. intraradices  (12.6 درصد) و کم ترین فراوانی نیز در گونه1.99) P. scintillans  درصد) مشاهده شد.